Het nut van bijen
Bijen zijn niet alleen van nut in uw eigen tuin. De kleine harde werkers spelen een cruciale rol binnen onze totale voedselvoorziening. Insecten, en dan met name bijen en hommels, zijn de hoofdverantwoordelijken voor het bestuiven van planten op aarde. Zij zorgen voor 80% van alle bevruchtingen door stuifmeel van de ene bloem naar de andere te brengen. Zonder bijen komt onze voedselvoorziening wel degelijk in gevaar. Wanneer deze insecten sterven, zullen er ook veel bloemen en planten verdwijnen met daarbij de groenten en het fruit. Bijen zijn dus een onmisbaar onderdeel van onze natuur. Hoog tijd om aandacht te besteden aan het beschermen van deze nuttige dieren.
Bijensoorten in de natuur
Er zijn in onze West-Europese natuur bijna 400 bijensoorten te vinden. De meeste daarvan zijn echter solitaire soorten. Deze bijen leven alleen en zijn niet specifiek gericht op een bloemensoort. Honingbijen daarentegen behoren altijd tot een kolonie, welke kan bestaan uit tienduizenden werkbijen, honderden darren en slechts één koningin. Helaas komen honingbijen bijna niet meer voor in het wild. Honingbijen die u in uw tuin aantreft, zijn nagenoeg altijd afkomstig uit een kunstmatige bijenkorf, die gehouden wordt door een imker bij u in de regio. Afhankelijk van het seizoen waarin ze geboren worden, leven werkbijen 6 weken tot 6 maanden. Een koningin profiteert van een bevoorrechte status en kan wel 5 jaar oud worden. Het fenomeen dat een heel bijenvolk plotseling sterft, is niet onbekend. Jaarlijks zou dat sterftecijfer zo ongeveer rond de 8 tot 10% moeten liggen. Tegenwoordig is dat percentage echter schrikbarend gestegen tot wel 20 à 30%.
Oorzaken van bijensterfte
De experts zijn het er nog niet allemaal over eens, maar er bestaat een sterk vermoeden dat de massale bijensterfte waar we de laatste jaren mee te maken hebben, veroorzaakt wordt door een combinatie van factoren. Het gebruik van pesticiden (en dan met name de neonicotinoïden) is dodelijk voor bijen met een verzwakte gezondheid. Dat bijen vandaag de dag niet meer zo sterk lijken te zijn als vroeger komt onder andere door ziekteverwekkers als de mijt. Deze brengt virusziekten over en ondermijnt zo het afweersysteem van de bij. Daarnaast heeft verstedelijking en bestrating tot gevolg dat de bijen steeds eenzijdiger voedsel tot zich nemen of zelfs ondervoed raken. Omdat bijensterfte directe gevolgen heeft voor de hoeveelheid bestuivingen, wordt dit probleem zonder ingrijpen alleen maar groter.
Wat kunt u doen om de bij te helpen?
Om de leefomgeving voor bijen gunstiger te maken, kunt u voor diversiteit in uw tuin zorgen. Nectarrijke bloemen en bloemen met veel stuifmeel zijn een uitstekend begin. Daarbij kunt u ook helpen door een zogenaamd insectenhotel in uw tuin te plaatsen. Deze bieden prima nestgelegenheid voor solitaire vliegers. Vanzelfsprekend is uiteraard dat u geen pesticiden gebruikt en zoveel mogelijk natuurlijke middelen inzet om plagen en kwalen aan uw planten te lijf te gaan.
